zaterdag 29 november 2014

ANNNA'S JAREN (37) - Rotterdam ging bruisend de twenties in -

Een Joods-Poolse kleermaker vermaakte niet alleen kleding maar ook de stad. Hij behoorde tot de landverhuizers die in het begin van de twintigste eeuw naar de Verenigde Staten reisden via Rotterdam. Maar de stad aan de Maas beviel hem zo dat hij er zich vestigde als vestenmaker om nog weer later, samen met zijn vrouw, een pension te beginnen, in de eerste plaats voor de landverhuizende Oost-Europese Joden. Ondernemend als hij was startte hij in de oude binnenstad de exploitatie van een bioscoop, de eerste van een reeks theaters die onder zijn naam zouden verrijzen: Thalia, Cinema Royal, Scala en Olympia. Niet in het minst daardoor ging Rotterdam bruisend de twenties in. Maar ook was inmiddels het stadhuis voltooid, begonnen buitenlandse kunstenaars in Rotterdam te exposeren en kwamen er nog weer nieuwe uitgaansmogelijkheden als Café de Unie en Dancing Pschorr. 
Het door architect J.J.P.Oud ontworpen Café de Unie mocht worden gebouwd onder voorwaarde dat het na tien jaar weer zou worden afgebroken. Het bleef er uiteindelijk vijftien jaar staan tot het tijdens het bombardement op Rotterdam verloren ging. In 1986 werd een nieuw Café De Unie gebouwd op de Mauritsweg, zo’n vijfhonderd meter van de oorspronkelijke plaats, in een gedeelte van het centrum dat bij het bombardement gespaard is gebleven. Dit gebouw is ontworpen door architect Carel Weeber met een replica van de gevel uit 1925, die de kenmerken heeft van De Stijl.
(Foto Wikipedia)

Al snel verwierf het pas geopende Grand Theatre faam, het meest luxueuze theater in Rotterdam, ook alweer van voormalig kleermaker Abraham Tuschinski. Het was geheel ingericht volgens een nieuwe ontwikkeling: de stijl van de Art Deco. De beroemdste bioscoop van Tuschinski was toen inmiddels al gereed, echter wel  in een andere stad, in Amsterdam. Dat theater was gebouwd in een samenraapsel van stijlen zoals Amsterdamse School, Jugendstil en Art Deco. De critici waren dan ook niet mals in hun oordeel. Maar voor een bioscoop kan het natuurlijk nauwelijks beter, zo’n eclectisch bouwwerk past prima bij de verscheidenheid van de te vertonen rolprenten die immers ook niet altijd even stijlvast zijn.

Precies in de periode waarin voor Rotterdam die veelbelovende ontwikkeling begon vonden er elders in Europa juist gebeurtenissen plaats die uiteindelijk het tragische noodlot van de stad zouden gaan bepalen. In Duitsland werd het begin van de twenties gemarkeerd door de naamsverandering van de in 1919 opgerichte Duitse Arbeiderspartij in Nationaalsocialistische Duitse Arbeiderspartij, de NSDAP, en het voorstel daartoe kwam van ene Adolf Hitler.
In Italië werd de stichter van het Italiaanse fascisme, Mussolini, premier en hij greep weldra de macht, wat diepe indruk maakte op Hitler. Dat leek hem eigenlijk ook wel wat.

Maar de gezelligheid van die bioscopen van Tuschinski - Jan en Rieka hadden er nog vaak de mond van vol. Mooie, geromantiseerde herinneringen,  ingekleurd door de liefde die zij beleefden in de dertiger jaren. Zij zagen er toen in hun verkeringstijd de prachtigste filmklassiekers uit de begintijd met sterren als Clark Cable, Katherine Hepburn, Humphrey Bogart  en kindsterretje Shirley Temple.

Animal crackers in my soup
Monkeys and rabbits loop the loop

Films, veelal met een happy ending. Helaas was dat niet weggelegd voor Tuschinski’s successtory.
(wordt vervolgd)
nnn

Geen opmerkingen:

Een reactie posten