Er werd hard
gewerkt aan de toepassing van een van de grootste uitvindingen van de
twintigste eeuw. In Amerika was de werking van de halfgeleider ontdekt. Door de
transistor ontstond er een nieuwe generatie computers, die een groei beleefde
tot de jaren zestig. Waarna de ontwikkeling van de microchip de computer voor menigeen
bereikbaar zou maken.
In het
Jemenitische Aden kwam het geweld tot uitbarsting na de stemming in de
Veiligheidsraad over de verdeling van het Britse mandaatgebied Palestina. Er
waren nauwelijks Britse troepen in de toen nog Britse havenstad. Na een moord
op twee meisjes werden bij rellen 82 Joden vermoord en raakten er 76 gewond. Er
werden meer dan honderd Joodse winkels leeggeroofd, vier synagogen en 220
Joodse woningen gingen in vlammen op. Een in de stad aanwezige militaire
eenheid, bestaande uit Arabische moslims, keek toe. Veel Joden vluchtten daarop
het land uit.
Bij alle reuring
in de wereld kopten Nederlandse kranten ook nog met nieuws van dichtbij. Er
kwam een Parlementaire Enquête over het functioneren van de regering vlak voor
en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het parlement was in 1940 immers buiten
werking gesteld. Koningin Wilhelmina nam zelfstandig besluiten en ontsloeg
ministers. Niet alles kwam naar voren, omdat de rol van de koningin niet ter
discussie stond. Schoot lekker op. Wel werden er nieuwe getuigenissen
opgetekend onder meer over financieel en economisch beleid, en over het herstel
van de democratie. Er werden 850 mensen verhoord, tot aan 1956.
En Han moest
voorkomen. Hij vond het wel een mooie dag, om de voorpret te verlengen ging hij
lopend naar de rechtbank. Een cameraman filmde zijn wandeling, voor het
bioscoopjournaal. Binnen vocht de internationale pers om een goed plekje, er
mochten opnamen worden gemaakt. De rechtszaal had veel weg van een chic
veilinghuis, acht schilderijen hingen er, goed in het zicht. Van Meegeren trad
binnen, tot in de puntjes verzorgd in donkerblauw pak. Het cameraleger ratelde.
Han leek magerder en ouder geworden. Hij liet zich uitgebreid fotograferen met
en zonder zijn zwarte bril.
Van Meegeren
gaf grif toe dat hij schuldig was en noemde de wetenschappelijke uitleg die de
Belgische chemicus Coremans tijdens de zitting gaf buitengewoon pienter. ‘Bijna
pienterder dan het schilderen van Emmaüs zelf.’
Het hof had ook
nog even een vraagje aan Piller. Waarom deze Van Meegeren als privégevangene
had vastgehouden en niet aan Justitie had uitgeleverd. Piller kaatste terug:
het kostte teveel tijd om te achterhalen wie er bij Justitie niet fout waren
geweest. Applaus.
Van Meegeren tijdens de rechtszaak (Foto: Wikipedia) |
Er kwam een
reeks van getuigenverklaringen die voor hilariteit zorgden. De rechter moest
regelmatig de hamer hanteren. Hannema, Van Beuningen en Van der Vorm werden
kort ondervraagd. Gejoel. De makelaar die na Boon voor Van Meegeren bemiddelde
verklaarde niets van kunst te weten. ‘Maak je geen zorgen,’ had Van Meegeren
gezegd, ‘de mensen waarmee je te maken krijgt, weten er ook niets van.’ Gelach.
De aanklager
somde in zijn slotpleidooi de reeks vervalsingen nog eens op, bij elk
‘kunstwerk’ applaus, gejoel, gelach en gefluit. De rechter kreeg bijkans
hamerkramp en dreigde de rechtszaal te laten ontruimen.
Hans advocaat
las voor uit het door het hof bevolen psychiatrisch rapport. De psychiaters
vonden Van Meegeren een beminnelijk, goedhartig personage met buitengewone
gevoeligheid voor kritiek en een abnormale behoefte zich op zijn vijanden te
wreken.
De aanklager
eiste twee jaar gevangenisstraf. De rechter maakte er een jaar van.
Van Meegeren
zei later tegen de verslaggevers het als een goede verliezer te accepteren.
Vlak voor hij
zijn straf moest ondergaan, werd hij in het ziekenhuis opgenomen. Een maand
later kreeg hij een hartaanval. Op 30 december overleed Han van Meegeren.
De
Afrikaanderwijk bood nog steeds nauwelijks mogelijkheid voor kinderspel. Het
was er zelfs hier en daar gevaarlijk. Berucht was het ‘moordenaartje’, de
stoomtram die vanuit de Rosestraat over de Putselaan reed. De gemeente had daar
ter beveiliging op een enkele plaats langs het spoor een metalen afscheiding
geplaatst. Een gebogen metalen buis, enigszins gelijkend op de tuimelrekken die
je tegenwoordig ziet op kinderspeelplaatsen. En natuurlijk werd eraan
getuimeld. Tot die keer dat hulpverleners de resten van een kind in kartonnen
dozen verzamelden.
Ik zocht
met buurjongetjes steeds meer het avontuur op. Wij bouwden vlotjes waarmee wij dobberden
in de met hemelwater gevulde bomtrechters op de Wilhelminakade. Vlakbij het
hoofdkantoor van de Holland-Amerika Lijn, het huidige Hotel New York. Later,
toen wij konden zwemmen, deden wij dat in de rivier of de havens. In
onderbroek, met de gulp aan de achterkant, en begrepen maar niet dat moeders
dat zagen aan de onderbroek, die ons nog schoon leek. We hadden hem nog wel zo
mooi laten drogen in de zon.
(wordt
vervolgd)
nnn