 |
| De Exodus, na de overname door de Britten (Foto: Wikipedia) |
In Duitsland
verbleven zeventigduizend Joden die de concentratiekampen hadden overleefd. Zij
zaten in opvangkampen die niet erg veel comfortabeler waren.
Displaced Persons, bang te moeten
terugkeren naar landen waar antisemitisme alweer de kop opstak. Het grootste
kamp, Bergen-Belsen, lag in de Britse zone. De Britten voelden er niets voor
dat er een massale emigratie op gang kwam naar hun mandaatgebied Palestina en
lieten slechts kleine aantallen toe. Vertwijfeld scheepten 4500
Holocaustslachtoffers illegaal in op de Exodus’47
in de hoop het ‘beloofde land’ te bereiken. De haven van Haifa was al in zicht,
toen de Britse marine het schip enterde. Via Frankrijk gingen de illegale
emigranten terug naar Hamburg, waar zij werden ontscheept door Engelse militaire
politie met het geweer in de aanslag. En weer in omheinde en streng bewaakte
interneringskampen werden opgesloten.
Minister-president
Beel liet in een radiotoespraak weten dat de troepen in beweging waren gekomen:
‘Landgenoten, er komt een punt waarop lankmoedigheid ophoudt een deugd te
zijn.’ Het Nederlandse vrijwilligersleger leverde al gevechten voor het behoud
van de kolonie Indië. Er waren meer militairen nodig. Door een wetswijziging
konden dienstplichtigen worden ingezet. Opgeschoten jongens verdwenen gaandeweg
uit het straatbeeld van de Afrikaanderwijk. De communisten protesteerden hevig
tegen het ingrijpen in Indië. ‘Maak van onze jongens geen SS’ers.’
‘Operatie Product’,
werd de eerste grote actie in Indië genoemd. Republikeinse gebieden, waar zich
grote ondernemingen bevonden, moesten worden veroverd. Dat lukte redelijk tot
de Veiligheidsraad opriep het vuren te staken en er weer een periode van
onderhandelen en wederzijdse bestandsschendingen begon. Drees was antikoloniaal
en vond het onvermijdelijk en juist dat Indonesië uiteindelijk onafhankelijk
zou worden. Hij dreigde met aftreden als het Nederlandse leger tijdens de actie
Djokjakarta zou innemen, waar Soekarno’s regering zat. Drees was niet de enige
die oorlog tegen Indonesië niet zag zitten. Henk van Randwijk zei in Vrij
Nederland nee tegen het geweld. Zevenduizend leden van de Partij van de Arbeid
zegden op. Ed Hoornik schreef dat dit erger was dan de inval van de Duitsers.
De regering probeerde
de indruk te wekken dat Nederland niet weer in oorlog was. Het ging immers om
een binnenlands conflict en de operatie was een ‘politionele actie’. Plantages,
oliebronnen en kolenmijnen kwamen terug in Nederlandse handen. De Indonesiërs werden
er steeds gemotiveerder door en vochten terug.
Wel oorlog dus, de
Veiligheidsraad riep op de vijandelijkheden te staken, er werd totaal niet
geloofd dat het om een binnenlandse aangelegenheid ging. De Verenigde Staten
boden aan het overleg te regelen en de operaties werden beëindigd. Vervolgens
nam de Veiligheidsraad twee resoluties aan, een onmiddellijk staakt-het-vuren
en de bemiddeling door de raad bij het oplossen van de geschillen. Nederland
koos eieren voor zijn geld.
Er kwamen
steeds meer dienstweigeraars en steeds meer jonge Nederlanders hadden de buik
vol van alle toestanden en gingen verlangen naar een nieuw leven elders, 22
procent dacht al in 1947 aan emigratie.
Spionage en
contraspionage tussen Oost en West nam een volle omvang. Truman richtte de CIA
op met als doel een ramp als die van Pearl Harbor te voorkomen. Die
inlichtingendienst was min of meer een doorstart van diensten die in de oorlog
hun werk deden. Er werd flink gerecruit onder voormalige nazi’s die zich in de
VS hadden gevestigd.
De Russen hadden
al geheime politieorganisaties die voor de tsaren de bevolking onder de duim
hielden. De communisten namen de zaken over. In opdracht van Stalin werden
wrede zuiveringen uitgevoerd.
Beria, de leider
van de Russische geheime dienst, wreed en trouw aan Stalin, krijgt na diens
dood nog meer macht. Tot hij zelf wordt weggezuiverd. Zeven jaar na het
ontstaan van de CIA bundelt Rusland de geheime diensten tot de KGB, wat zoveel
betekent als Comité voor Staatsveiligheid. De taak van de KGB bestaat uit
spionage in niet-communistische landen en is vooral gefocust op de VS. De KGB
terroriseert alles en iedereen die zich tegen het systeem keert. Er is een
afdeling die personen liquideert die het communistische systeem tegenwerken en
partijfunctionarissen worden beveiligd.
Als in 1991 de
Sovjet-Unie uiteenvalt, wordt de KGB vervangen door de FSK en later de FSB. Vladimir
Poetin brengt het tot hoofd van de FSB na een carrière bij de KGB. In
Wit-Rusland, de laatste dictatuur in Europa, heet de geheime dienst nog steeds
KGB.
John Edgar Hoover,
hoofd van de FBI, waarschuwde in 1945 al voor het rode gevaar, en het
Amerikaanse Huis van Afgevaardigden kende al vanaf 1938 een Commissie voor
Anti-Amerikaanse Activiteiten. Die ging zich nu echt druk maken en verhoorde de
politiek geëngageerde Duitse dichter en schrijver Bertolt Brecht, die in
Amerika vertoefde. Hij ging meteen weer terug naar Europa. Kort daarna begon
het verhoor van tien Hollywood-beroemdheden, die het gebulder van de
voorzitter, John Parnell Thomas, slechts beantwoordden met stilzwijgen of door hem
erop te wijzen dat de commissie de burgerrechten met de voeten trad. Only the
beginning. De jacht op de ‘rooien’ zou in omvang toenemen. Een groot aantal
beroemdheden, onder wie Humphrey Bogart, kwam bij de verhoren steun betuigen
aan de Hollywood Ten. Het hielp
niets, de verhoren werden volop gepubliceerd in de media, de filmindustrie kwam
onder druk te staan, menigeen vreesde voor zijn hachie en krabbelde terug,
Humphrey Bogart zei spijt te hebben van zijn steun aan de Hollywood Ten, de vakbond van scenarioschrijvers liet de leden
zweren geen communist te zijn. Ex-nazi’s waren beter af.
(wordt
vervolgd)
nnn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten