zaterdag 14 maart 2015

ANNA'S JAREN (58) - Schrijf het maar op

In het café van Anna en Pieter dronk de gewone Rotterdammer, meestal ook gewoon, een ‘hassebassie’. Maar als er in die tijd dan zo’n ‘heertje’ een borreltje kwam proeven, deed hij dat vaak driedelig gekleed, met onder het colbert een giletje. De zakjes aan de voorzijde van het vestje van het driedelig ‘heertje’ hadden toen nog een functie: het ene droeg het horloge, waarvan de ketting des mans buik sierde, het andere diende het muntgeld te bevatten. Door duim en wijsvinger in dat zakje te steken werd dan vaak door die klant de bereidheid tot betalen gesuggereerd, zo nodig nog wat nadrukkelijker bij het bestellen van de tweede borrel. Anna, die in elk geval wel een heel gezellige kasteleines was, schonk dan al babbelend en lachend nog eens in.
‘You talk too much, Anna,
You talk too much.’
Niet zelden hoorde de driedelige drinker de babbels dan al slobberend maar eens aan, om vervolgens ook iets te zeggen: ‘Schrijf het maar op - zolang.’ ‘Zolang’ kon dan wel eens ‘zoheellang’ of  ‘ je buik’ worden.

Maar het was vooral de teruglopende klandizie waardoor Pieter Louis Cornelis zich uiteindelijk gedwongen zag te stoppen met het café en in de Rotterdamse haven te gaan werken. Later zou deze onontkoombare wending ook een noodlottige blijken maar voorlopig was werk werk, want er barstte een periode van ongebreidelde werkloosheid los. De na de Eerste Wereldoorlog begonnen uittocht van Oost-Europeanen ging over in een alweer groeiende stroom migranten vanuit Duitsland, vooral joden, die het naziregime ontvluchtten. Nieuwkomers op zoek naar werk dat er niet was. De criteria voor asielaanvragen werden aangescherpt, wat betekende dat vooral bemiddelde joden werden toegelaten.
Doordat er materiaaltekort ontstond kwam ook de in de twenties zo bloeiende mode-industrie in moeilijkheden. Met de geëmancipeerde mode van de twintiger jaren was het bovendien op slag afgelopen, de klok werd teruggezet. Damesmode was niet meer sportief, de taille en de boezem kwamen terug. Maar tegen de stroom in bloeide de Amerikaanse filmindustrie als nooit tevoren en Greta Garbo werd lange tijd gevierd als grootste actrice. Film werd een middel om aan de zware werkelijkheid van de crisis te ontsnappen, vrouwen wilden massaal hetzelfde kapsel als de geadoreerde Greta Garbo en de kort geknipte kopjes maakten van lieverlee plaats voor vrouwelijke kapsels met zachte krullen.

Tegenwoordig laten voetballers met te veel geld 
zich ook nogal eens graag prikken. Maar 
toentertijd was getatoeëerd rondlopen vooral 
een zeemanskwaal, die je alleen in havenbuurten 
als Katendrecht kon oplopen.
(Foto Dirk van Eijk)
Toen Anna en Pieter L.C zich in de tweede helft van de roaring twenties op Katendrecht vestigden was de Chinese gemeenschap er bezig uit te groeien tot de grootste van Europa. Opiumkits werden er gedoogd, er werd stevig gegokt en binnen die Chinese samenleving ontstond een soort maffia die vooral de eigen soortgenoten uitbuitte en wapens en opium smokkelde. Toch ontstond er naarmate de Chinezen meer gesetteld raakten een voor de buitenwereld rustige gemeenschap, die volledig werd getolereerd door de bewoners van de Kaap.
Het was toen al lang niet meer voor te stellen dat Katendrecht ooit een welvarend dorp was, waar de Rotterdamse elite de zomermaanden doorbracht. Omdat Rotterdam immers al in 1895 de havens wilde uitbreiden, was dat dorp samen met Charlois geannexeerd en was er begonnen met het graven van Maashaven en Rijnhaven waartussen Katendrecht de vorm van een schiereiland aannam.
Een groot deel van de oorspronkelijke bebouwing was afgebroken, meer dan drieduizend mensen hadden Katendrecht moeten verlaten. De nabijheid van de havens had een totale verandering van de omgeving teweeggebracht. Spoorwegemplacementen, loodsen, silo’s en arbeiderswoningen waren voor het groen in de plaats gekomen. En natuurlijk zeemanskroegen en boardinghuizen, waar zeelui in afwachting van werk onderdak vonden. 
(wordt vervolgd)

nnn

Geen opmerkingen:

Een reactie posten