Het einde
van nazi-Duitsland was nabij. De geallieerden waren er van overtuigd. Er werd
alleen nog gekeken hoe lang het ging duren en, met een scheef oog, naar
Rusland. Toen al. Montgomery moest zorgen dat de opmars van het Rode Leger naar
Denemarken werd gestuit. Dat doel ging hij bereiken, vlak voor de Duitse
capitulatie.
Inmiddels
was er wel de V2 en die was, anders dan zijn voorganger, niet tijdens de vlucht
te onderscheppen. De raketten waren daarbij zo gemakkelijk te lanceren vanuit
wisselende opstellingen dat aanvallen van de lanceerplaatsen geen optie was. De
Engelsen waren er daarom op gebrand zoveel mogelijk opslagplaatsen of
productielijnen van de raketten te vernietigen. Op 3 maart 1945 kozen zij als
doelwit het Haagse Bos, waar raketten werden opgeslagen. De vliegers van de
meer dan vijftig bommenwerpers hadden echter een foute opdracht gekregen
waardoor de bommen zo’n beetje overal vielen, behalve in het Haagse Bos. Er
kwamen bommen terecht op de Korte Voorhout en de grootste concentratie viel midden
in de woonwijk Het Bezuidenhout. ‘Het vergeten bombardement’ kostte ruim 550
mensen het leven. Ruim 250 mensen werden zwaargewond en het aantal daklozen
liep in de duizenden. Er gingen veel meer huizen in vlammen op dan direct door
het bombardement. Het blussen was een probleem. De Duitsers hadden brandblusmiddelen
en brandweerwagens geroofd.
Rotterdamse
Annie de Reuver was door werk in Den Haag terechtgekomen, zij had daar bij Boyd
Bachman gezongen, samen met Thom Kelling. Had gezongen, omdat zij het
lidmaatschap van de Kultuurkamer had geweigerd. Zij woonde nog in de omgeving
van het Haagse Bos op het tijdstip dat de bommen vielen. Annie moest rennen
voor haar leven, de bommen gierden om haar heen. Zij had haar hondje
meegenomen, haar trouwboekje en een halfje brood. Zij redde het. Dat geluk had
de voor de bombardementen uit Rotterdam gevluchte Koos Speenhoff niet.
Twee dagen voor ‘het vergeten
bombardement’ hadden Hannie Schaft en Truus Oversteegen de NSB’er Willem
Zirkzee doodgeschoten en enige tijd later de kapper Ko Langendijk die voor de SD was gaan werken. Kort na die
verzetsdaad werd Hannie gearresteerd bij een wegversperring. Zij had
ondergrondse bladen en een wapen bij zich.
Op dat moment waren drie
hoofdmedewerkers van de ondergrondse, Rotterdamse krant De Wacht al gearresteerd bij een inval door de SD. Geurt Bosch, Wim Hartman en Han Oudwater, zij stuurden vanuit
het Oranjehotel in Scheveningen een brief naar huis. De drie waren redelijk
optimistisch en schreven misschien te worden tewerkgesteld in Duitsland. ‘Maar de oorlog zal niet zo lang meer duren
en dan zien we elkaar weer.’
Enkele dagen later, toen de brieven
de geadresseerden bereikten, leefden de schrijvers al niet meer. Het kwam de
familie veel later ter ore dat zij werden gefusilleerd op de Waalsdorpervlakte.
De mannen waren drie van de velen, die verspreid over vijf plaatsen in
Nederland op één dag werden gefusilleerd, als represaille voor een aanslag op
Rauter.
SS-Obergrupenführer
Rauter was zwaargewond geraakt bij de Woeste Hoeve op de Veluwe. Een
verzetsgroep, gekleed in Duitse uniformen, wilde een vrachtwagen vol
varkensvlees voor het Duitse leger buitmaken. In het donker zagen zij Rauters
BMW-cabriolet aan voor de vrachtwagen en volgde er een schietpartij. Rauters
medereizigers werden gedood, de zwaargewonde Rauter hield zich dood en de
verzetsmensen maakten dat zij wegkwamen. Een vijf uur later werd Rauter
gevonden door een Duitse patrouille, die net iets te vroeg kwam. Rauter redde
het, de arme ziel zou wel blijvende littekens houden in het gezicht. Scarface zwo.
Meteen werden bij de Woeste Hoeve
meer dan honderd gevangenen geëxecuteerd, in Amsterdam bijna zestig, in kamp
Amersfoort vijftig, op de Waalsdorpervlakte bijna veertig. En later de twintig
bij het Hofplein en de twintig op de Pleinweg in Rotterdam. Ruim driehonderd
mensen vonden de dood naar aanleiding van de aanslag.
Een dag later zette Koningin
Wilhelmina voor het eerst weer voet op Nederlandse bodem in het zuiden en werd
Hendrik Werkman gearresteerd in het noorden. Hij werd uit zijn huis gehaald
door agenten van de SD, verhoord en
overgebracht naar het Huis van Bewaring, waar politieke gevangenen werden
vastgehouden. Het huis van de drukker en kunstenaar werd leeggehaald en alle
werk in beslaggenomen. Waarom de SD
het nodig vond hem te arresteren is niet erg duidelijk. De Duitsers wisten niet
dat Werkman Joodse onderduikers onderdak had gegeven. Illegaal drukwerk had hij
nooit vervaardigd om medewerkers niet in gevaar te brengen. Wel werd zijn kunst
‘bolsjewistisch’ gevonden en zijn ‘Chassidische Legenden’ bezorgden hem het
imago van een ‘Jodenvriend’. Ook zijn contacten met de anti-Duitse uitgeverij De Bezige Bij konden een rol hebben
gespeeld.
(Foto: Willem van de Poll) |
Koningin Wilhelmina stapte op die dag
aan de Nederlands-Belgische grens uit een gepantserde auto en stak te voet de
grens over bij het dorpje Eede in Zeeuws-Vlaanderen.
Na bijna vijf jaar ballingschap werd
zij opgewacht door de commissaris der koningin Quarles van Ufford. Omdat er
geen verf was te vinden in hongerend Nederland, was de grens symbolisch
aangegeven door een met meel getrokken streep. De vrouw, naar wie al in 1892
een pepermuntje was genoemd, passeerde de lijn achteloos. Onder gejuich van de
plaatselijke bevolking was zij te druk met het handen schudden van de
notabelen. Voor de lenzen stapte zij nog eens een keer extra over de grenslijn
heen.
(wordt vervolgd)
nnn
Mooi verhaal Dirk.
BeantwoordenVerwijderendankje!
Verwijderen