In Duitsland ging het voorlopig slecht met de NSDAP. En nadat
Hitlers spreekverbod werd opgeheven, ging hij zo lekker te keer dat hij er nog
eens twee jaar bij kreeg, tot 1927.
In Amerika was dat het jaar van Charles Lindberg en verder nog veel meer, in één jaar gebeurde bijna
net zoveel als in de zes jaar ervoor, het aanzien van de wereld veranderde in
rap tempo. De meest overweldigende natuurramp uit de Amerikaanse geschiedenis
vond plaats toen de Mississippi buiten de oevers trad na een onophoudende
regenperiode. Er vielen meer dan duizend doden en het aantal daklozen benaderde
het half miljoen.
In Nederland werd begonnen met de aanleg van de Afsluitdijk
en kwam de eerste passagiersverbinding Amsterdam-Batavia tot stand, met de Fokker
F12.
In Rotterdam werd het
Havenziekenhuis opgericht, kwam de bouw van de Spoorhefbrug gereed en werd er
gestart met de bouw van de Kiefhoek,
niet ver van de Afrikaanderwijk. De Kiefhoek van architect J.J.P.Oud, bedoeld
om de lagere arbeidersklasse betere leefomstandigheden te bieden, is inmiddels
een rijksmonument.
In Amerika gingen Stan Laurel en Oliver Hardy voor het
eerst echt samenwerken in de film ’The Second Hundred Years’. Nog even, dan wordt er honderd jaar om gelachen.
Sacco en Vanzetti (Foto Wikipedia) |
Niets te lachen viel er om de ter dood veroordeling van de
Italiaanse emigranten Nicola Sacco en Bartolomeo Vanzetti. Ondanks gebrekkig bewijs en hevige protesten werden zij geëxecuteerd op de
elektrische stoel. Tot op het laatste moment riepen zij onschuldig te zijn.
In 1920 waren zij bij toeval op
straat gearresteerd en vastgehouden omdat ze anarchisten waren, de aanklacht
was snel gevonden: kort tevoren was er in Braintree
(Massachusetts) een gewapende
roofoverval gepleegd waarbij doden vielen. Sacco en Vanzetti werden in staat
van beschuldiging gesteld en veroordeeld, hoewel tijdens een slepend proces niets wees op hun schuld en er zelfs
werd bewezen dat beiden niet op de plek van de misdaad konden zijn. Zij
weigerden gratie omdat zij dan eerst schuld hadden moeten bekennen, tot op
heden een raar kronkeltje in de Amerikaanse wet.
Overal in de VS en daarbuiten waren
jaren achtereen massale protesten en massabetogingen tegen deze klassenjustitie. Er vonden zelfs bomaanslagen
plaats. Het zou nog duren tot 1977 dat gouverneur Michael
Dukakis van Massachusetts uiteindelijk een proclamatie zou ondertekenen waarin stond dat
Nicola Sacco en Bartolomeo Vanzetti geen eerlijk proces hadden gekregen. Niet
gek als je zo’n kleine vijftig jaar in je graf ligt.
In ‘Het Leven’ van augustus 1927 vertelt
nog vóór de terechtstelling van Sacco en Vanzetti een ooggetuige zijn verhaal (hier
fragmentarisch weergegeven) over vier terechtstellingen in de Rockview-gevangenis
te Bellefonte. De man maakte deel uit van de wettelijk verplichte groep getuigen bij een terechtstelling:
(...) ‘In de muur tegenover de
stoel is een ventilator aangebracht (...) Een helder licht valt op de stoel,
overigens is alle licht gedoofd (...) Op de voorgeschreven rubberschoenen
treedt hij de dodenkamer binnen. Dan zien wij de magere handen van Curry, dan zijn gezicht, waarop de
doodsangst gilt (...)
De wachten grijpen zijn armen,
duwen hem in de stoel. Zonder een ogenblik te aarzelen, schuiven zij de brede
gordel over zijn borst, de contactdraden over zijn handgewrichten, ellebogen en
kuiten. Tenslotte omsluiten zij zijn hoofd en gelaat met een bruin masker,
zodat alleen de neus zichtbaar is (...)
(wordt vervolgd)
nnn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten