Er viel
niet aan te ontkomen. Indien nodig moest Jan wel eens meehelpen met
huishoudelijk werk. Dat vond hij trouwens geen probleem, net als oom Wout, de
man van Rieka’s zus Ant. Wout hing zelfs een tegeltje in het toilet van hun
woning, om de hoek in de Paul Krugerstraat, met de tekst ‘Ik ben de baas in
huis, maar wat mijn vrouw zegt zal gebeuren.’ Punt.
Jan had er
weliswaar geen enkele moeite mee om het huis rond te gaan met de stofdoek maar
wenste wel dat Rieka deze dan voor hem
uitsloeg via het raam, wat tot vermakelijke taferelen kon leiden als zij dat plagerig
weigerde.
‘Je hoeft
alleen maar je hand onder het raam door te steken en even flink te wapperen,
Jan.’
‘Ja Rieka,
dat hoef je mij niet te vertellen, maar dan kun je van buitenaf heus wel zien
dat het geen vrouwenhand is die dat doet.’
Jennerig kon
Rieka dan de kamer uitlopen en daar stond Jan met zijn stofdoek.
‘Kijk dan in
elk geval nog effe of er beneden niemand langs loopt, Rieka.’
‘Ja hoor,
ik ben nu in de keuken bezig.’
De
afmetingen van de woning vormden geen enkel beletsel om dan alsnog een gesprek te
blijven voeren.
Jan,
klooiend met het ongemakkelijke schuifraam:
‘Waar de
man woon draag hij de kroon.’
Contragewichten
moesten het raam op zijn plaats houden maar dat lukte door slecht onderhoud van
het houtwerk alleen maar als je zo’n raam met veel energie open schoof,
waardoor het raam een onbeheersbaar eind omhoog schoot. En dat wilde Jan nou
juist niet. Mopperend op ‘die revolutiebouw’ probeerde hij, half gebukt in een
uiterst ongemakkelijke houding, het onwillige raam met één hand een klein
stukje omhoog te houden; een handeling die best veel lichaamskracht vereiste,
en wapperde dapper de stofdoek met de andere hand die maar net door de opening
kon.
Jans vrees
was niet ongegrond, als zijn maten hem zo zouden zien was hij meteen een
mietje. En dat kon een havenarbeider beter maar niet overkomen in dat toenmalig
homofobe knijverzakgilde. Maar overigens ook op heteroseksueel gebied vierden
de taboes in de gehele samenleving hoogtij in die periode. De rooms-katholieke
en protestantse kerken en de confessionele partijen wilden de seksualiteit
uitsluitend zien als een middel tot voortplanting. De kinderbijslag werd in1939
ingevoerd om volgens de katholieke politicus Carl Paul Maria Romme mede te dienen tot ‘vorming van het gezin naar wetten van de natuur’.
 |
| Hedy Lamarr (Foto Wikipedia) |
Hoe ver de hypocrisie in die periode kon gaan blijkt uit een
artikel in ‘Het Leven’ over hoe puriteins Amerika waakte over de film.
Het blad
schreef : ‘dat de scherpe censuur, welke
door staatsambtenaren op de Amerikaanse film wordt uitgeoefend, in principe
heilzaam en noodzakelijk is, zal wel niemand ontkennen. Er zijn in de eerste
jaren van Hollywoods roem films op de markt gebracht die alle perken te buiten
gingen: historische scenario’s dienden als voorwendsel om Romeinse keizers en
oosterse vorsten te tonen omringd door dames, die van het Eva-kostuum maar heel
weinig af waren’.
Iets meer begrip is op te brengen voor de ergernis van het
blad dat ‘moordpartijen op Amerikaanse
gangster-schaal in alle bijzonderheden op het doek werden gebracht’.
Het
blad concludeerde dat wie een Amerikaanse film ging zien, er zeker van kon zijn
niets stichtelijks te zullen aanschouwen. Precies, daar ga je nu juist voor
naar de bios.
De man, die door de grote filmmaatschappijen het meest werd
gevreesd, was censuurdictator Hayes,
die zonder enige consideratie een film met de schaar kon verwoesten. Hij had
het op een gegeven moment vooral gemunt op de Tsjechische film ‘Ecstacy’ en op
de hoofdrolspeelster Hedy Lamarr in
het bijzonder. Zij was in de film als zwemster te zien, en als je goed keek, kon
je zomaar zien dat zij geen badpak aanhad, heerlijk zwemmend ‘naar de wetten
van de natuur’.
(wordt vervolgd)
nnn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten