De
anti-Joodse maatregelen zouden in de loop van het jaar 1941 snel toenemen.
Vrijwel elke maand zou er een nieuwe verordening komen om de Joodse bevolking nog
meer te isoleren. Het zou Joden onder meer worden verboden cafés en restaurants
te bezoeken en gebruik te maken van het openbaar vervoer. Joodse artsen en
tandartsen zouden geen niet-Joden meer mogen behandelen en het bekleden van
overheidsfuncties zou Joden onmogelijk worden gemaakt. En nog weer later in het
jaar zou er een verbod komen voor Joodse kinderen om met niet-Joodse kinderen
naar school te gaan. Er zouden voor hen speciale onderwijsinstellingen worden
gesticht. Vriendjes en vriendinnetjes zouden worden gescheiden.
In de
Rotterdamse Afrikaanderwijk zou een lief meisje verdwijnen van de
kleuterschool.
Joodse
musici zouden ook geen deel meer mogen uitmaken van de grote orkesten en Joden
zouden behalve Joodse theaters geen schouwburgen meer mogen bezoeken. Er zou ook
nog een inventarisatie volgen, Joden zouden geen goederen meer uit hun eigen
huizen mogen verwijderen. Het werk zou worden verricht door meestal uiterst
onbeschoft optredende NSB’ers. De moffen zouden zodoende een nauwkeurig
overzicht krijgen van wat er viel te roven bij Joodse burgers en meer nog bij
ondernemingen. Eenvoudig door iemand met een ‘Vollmacht’ op de plaats van de
directeur neer te zetten.
Seyss-Inquart
zou voorts, samen met zijn vier ‘Generalkommissare’, besluiten dat alle Joden
uit Nederland moeten verdwijnen. Ook Sinti en Roma, zigeuners, zouden het
slachtoffer gaan worden van de opruimingsdrift van de heren. De Joden zouden
hun eigen deportatie zelf gaan betalen doordat zij, afgezien van wat er al van
hen was geroofd, ook nog eens hun banktegoeden zouden moeten onderbrengen bij
‘Lippmann, Rosenthal & Co’. Dat die bank in de volksmond de ‘Duitse
roofbank’ heette, zegt meer dan genoeg.
 |
| Franklin Delano Roosevelt (Foto: Wikipedia) |
De
herkozen Franklin Delano Roosevelt had de eed afgelegd en was daarmee de enige
president in de Amerikaanse geschiedenis die een derde termijn kreeg gegund, en
er zou zelfs nog een derde herverkiezing komen. Vanaf 1947 zou de Amerikaanse
president maar eenmaal kunnen worden herkozen. Kort voor zijn herverkiezing had
hij de bouw afgekondigd van tweehonderd vrachtschepen om de Atlantische
konvooien te ondersteunen. Deze ‘Liberty Ships’ werden naar een eenvoudig
standaardontwerp snel en goedkoop gebouwd. Ze werden legendarisch doordat een
groot deel ervan veel langer meeging dan de vijf jaar waarvoor de schepen waren
ontworpen.
Eventjes
laaide de hoop op dat de oorlog snel voorbij zou zijn toen de Britten succes
hadden na een omsingeling van de Libische havenstad Tobroek, waarbij zij ruim
25 duizend Italianen krijgsgevangen en veel materieel buit maakten. De Britten
werden daarbij geholpen door de Poolse Karpatenbrigade. De Polen hadden niet
gecapituleerd toen Nazi-Duitsland en de Sovjet-Unie hun land verdeelden, en zij
zouden de gehele oorlog aan geallieerde zijde blijven meevechten. Australische
militairen waren dermate onder de indruk van hun prestaties dat zij hun de
eretitel ‘Rats of Tobruk’ gaven.
Er
overleden die eerste oorlogswinter al gezinnen door kou en honger maar dat verhinderde
niet dat er met toestemming van de Duitsers een Elfstedentocht werd gehouden.
Die werd extra bemoeilijkt doordat tussen zonsondergang en zonsopgang de ramen
van woningen en gebouwen verduisterd moesten zijn. Er werd gereden van diepe
duisternis tot diepe duisternis. Auke
Adema won, in recordtijd van negen uur en negentien minuten. Hij reed het
gehele traject grotendeels alleen met slechts een zakje rozijnen, een droge
worst en een handvol suikerklontjes als foerage bij zich. Maar hij kreeg een
flinke voorsprong, die hij benutte om ergens wat te eten. Na de tocht moest een
aantal rijders zich voor de rechter verantwoorden wegens het overtreden van de
door de Duitsers ingestelde spertijd. Zij waren in de tijd dat het verboden was
zich op straat te begeven van en naar het evenement gefietst. De Amsterdammer Wim Augustin had er zelfs een fietstocht
via de Afsluitdijk voor over. Om twee uur ’s nachts werd hij in Harlingen
aangehouden en twee uur later vrijgelaten, net op tijd om de start nog te
halen. Door welk fanatisme de schaatsers werden gedreven om in die tijd van
ellende het te kunnen opbrengen om louter als amateur zo’n barre tocht te
maken, valt eigenlijk niet te peilen.
Iets
begrijpelijker wordt het als het om beroepssporters gaat, zij moesten door
sport in hun onderhoud proberen te voorzien, niet anders dan anderen die hun beroep
zo goed of zo kwaad mogelijk bleven uitoefenen. In die tijd waren er maar twee
beroepsmatige disciplines, boksen en wielrennen. Voetbal zou nog lang een
amateursport blijven, pas in 1953 zou het betaald voetbal zijn intrede doen in
Nederland. Het wielrennen ging gewoon door in de oorlog, voornamelijk op de
baan werd er nog een goed belegde boterham verdiend. Veelal waren de renners
niet erg belast door politiek bewustzijn maar drievoudig Nederlands kampioen
stayeren Cor Wals nam wel degelijk
een standpunt in. Hij kwam de baan op in een shirt dat werd ontsierd door
SS-tekens en bracht de Hitlergroet. Het publiek in het Olymisch Stadion
bekogelde hem tijdens zijn ereronde met zitkussens. Wals was op dat moment al
lid van de Nederlandse SS en trad later toe tot de Waffen-SS, vocht aan het
oostfront en werd kampbewaarder. Na de bevrijding zou hij worden veroordeeld
tot vijftien jaar hechtenis.
(wordt
vervolgd)
nnn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten