Pearl Harbor. Achteraf is men zich gaan afvragen of de
Amerikanen niet beter op de aanval voorbereid hadden kunnen zijn. De Japanse
marinecode was al door hen gebroken en zij wisten dat de Jappen het op de
Pacifistische vloot hadden gemunt. Wel lukte het de Amerikanen de getroffen
schepen weer vrij snel in de vaart te brengen en zij verklaarden Japan de
oorlog nadat Roosevelt ziedend de aanval als lafhartig had bestempeld. Meteen
volgde Groot-Brittannië met eveneens een oorlogsverklaring aan Japan.
En kijk, Charles
Lindbergh liet ook weer eens van zich horen. Na de aanval van de Japanners
maakte hij ineens een draai van 180 graden en verkondigde de geallieerde inspanningen
van harte te steunen. Hij bood zich aan voor het leger. Maar dat hoefde al niet
meer van president Roosevelt, die had al eerder gezegd hem als een nazi te
beschouwen en hij weigerde Lindbergh in dienst te nemen.
Amerika behoorde
nu dus ook tot de vijanden van het Derde Rijk. Het was in Nederland nog
nauwelijks te volgen, niet in het minst door de fragmentarische berichtgeving. In
elk geval werd hier meteen alle Amerikaanse muziek verboden, er mochten zelfs
geen Engelse uitdrukkingen meer worden gebezigd, zuiver Nederlands of – liever
nog – Duits werd de verplichte taal voor liedjesteksten. Kolderieke benamingen
waren het gevolg, doordat Engelse uitdrukkingen of letterlijk werden vertaald of nagenoeg fonetisch
werden weergegeven. De ‘Charleston Chasers’ noemden zich voortaan de ‘Charlatan
Jagers’ en een aantal bands die het inmiddels verboden woord ‘swing’ in de naam
voerden, gebruikten de letterlijke vertaling als ‘schommel’ of ‘zwaai’. Boy Edgars ‘Moochers’ gingen verder
als ‘Moetsjers’ door het leven. Ook ontstonden er vermakelijke songtitels,
zoals ‘Mijn blauwe jas’ (Jazz me blues), ‘Veilig Verkeer’ (Traffic Jam) en
later de leuke ‘Fiets, fiets foetsie’ (Flat Foot Foogy). ‘Alles wird gut’ (I Never Dream) en
‘Katzenjammer’ (Tigerrag) moeten de
controleurs, die de Duitsers op pad stuurden om de handhaving van de
taalzuiverheid te controleren, groot plezier hebben gedaan. Oudere WA-mannen
waren het die er verder geen bal van begrepen en zich ergerden aan de
aankondigingen van de nummers waarin zij – overigens terecht – het
ridiculiseren van overheidsmaatregelen meenden te herkennen. Soms kwamen zij met
de vreemdste waarschuwingen voor de musici, die bijvoorbeeld niet al te
enthousiast mochten bewegen tijdens het musiceren.
Nederland beschouwde zich eveneens in staat van oorlog met
Japan. En Duitsland en Italië verklaarden de oorlog aan de Verenigde Staten. De
oorlog waaronder de Europese landen gebukt gingen, was definitief een
wereldoorlog geworden.
In
Rotterdam werd De Schie gedempt met puin en er vond een annexatie plaats van
een groot aantal gemeenten. Winkelbedrijven openden noodwinkels en de bouw van
de Maastunnel werd eind 1941 opgeleverd, maar de tunnel kon niet worden
opengesteld omdat de roltrappen nog niet klaar waren. Die opening kwam er
uiteindelijk wel, door drie toevallig passerende jongens uit Charlois. Maar
toen was het al 1942, het jaar dat begon met de Japanse inval in
Nederlands-Indië en het definitieve besluit van de nazi’s om de Joden te
vermoorden, de ‘Endlösing der Judenfrage’. De Nederlandse Unie was toen inmiddels
ook al verboden.
 |
| Arrestaties in Warschau (Foto Wikipedia) |
In
tegenstelling tot de vaak gehoorde bewering dat de Joden passief massaal hun
dood tegemoet gingen, was de wil onder de Joden om zich tegen de Duitsers te
verzetten mogelijk nog sterker aanwezig dan bij anderen. Ongelukkigerwijze
beschikten zij over nog minder mogelijkheden doordat de nazi’s erop waren
gericht om hen uit te moorden en over meer administratieve middelen beschikten
om Joden op te sporen dan bij andere verzetsstrijders het geval was.
Desalniettemin ontstonden er in Europa vele pogingen tot verzet en ruim honderd
gewapende Joodse opstanden. De Joden van het Getto van Warschau kwamen gewapend
in opstand, maar de overmachtige Duitsers wonnen natuurlijk, zevenduizend
Joodse strijders werden gedood en nog eens zesduizend mensen werden levend
verbrand of vergast in bunkers. De overgebleven vijftigduizend mensen werden
afgevoerd naar vernietigingskampen, de meesten naar Treblinka. Dat was in april
en mei van het jaar 1943. Later in dat jaar kwam er een opstand in dat
Treblinka, waarbij vele gebouwen tot de grond afbrandden en zeventig gevangenen
ontsnapten. Vijftienhonderd gevangenen werden vermoord. Daarna werden in
Sobibor de ondercommandent en nog tien officieren gedood en ongeveer de helft
van de zeshonderd gevangenen ontsnapten er. Slechts een klein aantal hiervan
overleefden echter de oorlog. De nazi’s sloten het kamp na de opstand. Ook in
Auschwitz kwam een opstand, dat was weer een jaar later. Vrouwelijke gevangenen
hadden explosieven van een wapenfabriek weten te bemachtigen en een crematorium
werd voor een deel verwoest. Gevangenen uit Birkenau, die de bewakers hadden
overmeesterd sloten zich bij de opstandelingen in Auschwitz aan en er kwam een
ontsnappingspoging, de meesten werden echter alsnog vermoord.
(wordt
vervolgd)
nnn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten