Vijf dagen na Nagasaki werd Pétain, leider van Vichy-Frankrijk, veroordeeld tot de doodstraf;
vanwege zijn eerdere verdienste voor de staat maakte Charles de Gaulle er
levenslang van. Keizer Hirohito riep de Japanners op de wapens neer te leggen.
In de Stille Oceaan waren de gevechten tot nu toe nog in alle hevigheid doorgegaan.
Een dag later kondigde Hirohito aan dat de ‘verklaring van Potsdam’ zou worden
geaccepteerd. Zijn militairen hadden eerst nog geprobeerd de bandopname te
saboteren. Twee dagen later las Soekarno de onafhankelijkheidsverklaring van de
Republiek Indonesië voor, drie dagen later veroverden de Russen de Koerilen op
Japan, vervolgens gaven Japanse troepen zich over in Mantsjoerije en Rangoon,
en werd Hongkong bevrijd.
De Nederlanders in de Japanse interneringskampen hoopten hun
koloniale leven te kunnen hervatten. Dat pakte anders uit. Nederland wilde zijn
kolonie weliswaar niet opgeven, maar kon weinig uitrichten. De soldaten, die
werden opgeleid om Nederlands-Indië te bevrijden, moesten nog afreizen. Om te
voorkomen dat de Japanners er olie en benzine weghaalden, landde er een
Australische infanteriedivisie op Borneo. Daarbij was ook een in Australië
opgeleide KNIL-eenheid, waarmee Nederlandse troepen symbolisch terug waren in
Indië.
In Zuidoost-Azië vrijgelaten Nederlandse krijgsgevangenen
wilden zo snel mogelijk terug naar Nederlands-Indië om hun naasten op te
zoeken. Die waren de interneringskampen nog niet uitgekomen omdat het erbuiten
gevaarlijker bleek. Opstandelingen beschoten de kampen. Opeens werden de eerder
zo wrede Japanse bewakers hun beschermers. De Japanners hadden orders gekregen
om de status quo te handhaven totdat geallieerde troepen zouden arriveren.
En, Nederland vierde weer Koninginnedag. Er werd een
massaschouwspel opgevoerd onder leiding van Carel Briels. De teksten waren van A.
den Doolaard, die in Londen had gewerkt als omroeper bij de radiozenders De
Brandaris en Radio Oranje. Carel Briels was voor de oorlog al bekend door het
organiseren van massaspektakels. ‘De Napoleon van het massaspel’ werd hij wel
genoemd. Gedurende de hongerwinter organiseerde hij ondergronds
huiskamervoorstellingen, voornamelijk bij prominenten als Brenninkmeijer, Vroom,
Philips en Kips. Van de opbrengst werd voedsel gekocht voor in Amsterdam
ondergedoken kunstenaars. En dat is mooi, want de C&A-familie
Brenninkmeijer trok laag-bij-de-gronds profijt van de oorlog. Zij beschikte
over onteigend Joods onroerend goed, liet in Polen Joodse gevangenen en in
Berlijn Russische dwangarbeidsters voor zich werken.
 |
MacArthur zet zijn handtekening onder de overgave
van Japan.
(Foto: Wikipedia)
|
Op 2 september
kwam de officiële capitulatie van Japan aan boord van het Amerikaanse slagschip
‘Missouri’. De geallieerd opperbevelhebber in de Pacific, Douglas MacArthur
ontving de Japanse overgave uit handen van de Japanse minister van buitenlandse
zaken. De VS kreeg de macht over strategische eilandengroepen in de Stille
Oceaan en de supervisie over Zuid-Korea; de Sovjetunie behield delen van
Mantsjoerije, Noord-Korea en de Koerilen. China behield Taiwan. De
strijdkrachten van Japan werden ontmanteld en er kwam een tribunaal om hoge
militairen en staatslieden te berechten wegens oorlogsmisdaden. Douglas
MacArthur hield Hirohito discreet buiten schot in de hoop dat de keizer het
symbool zou worden van een nieuw Japan. Dat kwam hem op veel kritiek te staan.
Er was nauwelijks aandacht en opvang
voor de slachtoffers van de Holocaust. Voor de weinige Joden die terugkeerden
begon een strijd om hun woningen en bezittingen terug te krijgen. Slechts
weinigen konden of wilden geloof hechten aan de weerzinwekkende geruchten die
al lange tijd de ronde deden. Daarvoor waren ze te gruwelijk. Tot zulke
misdaden werden geen menselijke wezens in staat geacht. Maar de nazi’s hadden
ieder gevoel van menselijkheid verloren. Wat ondenkbaar was en als
onbestaanbaar werd verdrongen, bleek waar te zijn. In de Eerste Wereldoorlog
werd gifgas in de strijd gebruikt. In de tweede werd van dit verderfelijke
wapen afgezien. De nazi’s vreesden dat hun vijanden het dan ook in de strijd
zouden werpen. Gifgas werd door hen gebruikt om mensen te vermoorden; weerloze
baby’s, kinderen, mannen, vrouwen en oude mensen, wier enige misdaad was van
een afkomst te zijn die hen niet beviel.
Over dwangprostitutie en seksueel
misbruik in de Jappenkampen werd sowieso niet gesproken. Uit schaamte zwegen de
slachtoffers jarenlang. Van de systematische dwangprostitutie en het misbruik
in de kampen wist niemand.
Je
had moffenhoeren en Jappenhoeren, zo simpel werd er geredeneerd.
(Lisbeth List; zij bracht de eerste
jaren van haar leven door in een Jappenkamp met haar biologische moeder, die er
seksueel werd misbruikt)
Ook was er kort na de oorlog niet
veel aandacht voor de gebeurtenissen in Putten. Omdat de noodzaak van de
aanslag die eraan voorafging nogal werd betwijfeld, werd er op dat punt niet
erg positief over het verzet geoordeeld. De Duitsers waren de oorlog immers al
aan het verliezen. De terugkerende Puttenaren konden hun verhaal niet
gemakkelijk kwijt en ontmoetten onbegrip van rouwend Putten.
Het ging heel lang duren totdat hun
verhalen over de meegemaakte verschrikkingen loskwamen.
(wordt
vervolgd)
nnn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten