zondag 14 mei 2017

ANNA'S JAREN (214) - Derby

‘Atoombom, de geboorte van een nieuw tijdperk’, kopte Panorama het relaas van een ooggetuige bij de eerste geslaagde proefneming, een jaar eerder, in de woestijn van Nieuw-Mexico. ‘Sinds 16 juli 1945 heeft de wereld het geweld van drie losbarstende bommen overleefd.’
Rotterdam zag het eerste Algemeen Dagblad  van de pers komen en ontving Sir Winston Churchill feestelijk. Hij werd uitbundig toegejuicht en plechtig erelid van de Gemeenteraad gemaakt. Churchill bezocht naast Rotterdam ook Amsterdam, Den Haag en Leiden. Kort voor zijn komst naar Rotterdam gaf hij een speech in Missouri, waarin hij waarschuwde voor het totalitarisme in Oost-Europa met voor het eerst een term die nog lang in de media zou terugkomen.

Van Stettin aan de Oostzee tot Triëst aan de Middellandse Zee loopt een IJzeren Gordijn.

Tot in 1990 zou het IJzeren Gordijn Europa in tweeën delen. In Duitsland groeide het verschil tussen Oost en West met de dag. In West-Duitsland werd langzamerhand met de wederopbouw begonnen en Stalin was nog bezig het oosten te plunderen.
In Griekenland vielen de communisten regelmatig politiebureaus, kazernes, militaire gebouwen, bruggen en spoorwegen aan. Het begin van een burgeroorlog die tot in 1949 ging duren.
In Italië was het afgelopen met de monarchie, in een referendum werd gekozen voor een republiek. 
In Nederland begon de KLM een lijnvlucht naar de Verenigde Staten van Amerika en waren de eerste verkiezingen na de oorlog in zicht. Er was stemplicht. En, er werd gevoetbald.

Faas Wilkes
(Foto: Wikipedia)
Rotterdammer Wilkes moest meubelmaker worden en samen met zijn broer het transportbedrijf van de familie overnemen. Zijn hart ging echter naar de voetballerij. Hij was zijn tijd vooruit, wilde er zijn geld mee verdienen. Dat ging nog even duren en Wilkes zou ervoor naar het buitenland moeten. Nu debuteerde hij als tweeëntwintigjarige in het Nederlandse elftal dat uit speelde tegen Luxemburg en won met 2-6. Faas Wilkes, die met Abe Lenstra en Kees Rijvers het ‘gouden binnentrio’ vormde, nam meteen vier doelpunten voor zijn rekening. Twee maanden later begroette minister-president Schermerhorn het Nederlands elftal dat in Amsterdam de strijd tegen België aanging, de ‘Derby der Lage Landen’. Abe Lenstra was er niet bij, wel Bas Pauwe en in het doel stond Piet Kraak. Het publiek bewonderde uitzinnig zijn sterren. In de rust  namen Wilhelmina, Juliana en Bernhard plaats op de tribune. Zij zagen Nederland met 6-3 winnen.

Door hun in het verzet verworven positieve imago en door de heersende ontevredenheid scoorden de communisten onverwacht hoog met tien procent van de stemmen. Verder bleven de verhoudingen als voor de oorlog. De KVP de grootste, met de PvdA als tweede. Er kwam een rooms-rode coalitie met de katholiek Louis Beel als premier; Lieftinck bleef op Financiën en Drees bleef vicepremier en op Sociale Zaken. De harde werker gunde zich vier jaar lang geen vakantie, hij probeerde door een geleide loonpolitiek rust in de arbeidsverhoudingen te brengen. De socialist zag de stakingen in de Rotterdamse havens nog steeds als wild omdat zij niet door erkende bonden werden geleid en deed tot Lieftincks vreugde geen concessies. Er was echter wel degelijk een bond die de Rotterdamse havenstakingen al vanaf de eerste keer na de oorlog coördineerde, de Eenheids Vakcentrale, in zijn beste tijd goed voor honderdzestigduizend leden. Andere bonden wensten niet met die EVC samen te werken omdat deze te nauwe banden had met de CPN.
Sicco Mansholt kreeg zijn handen vol aan zijn ministerie van Landbouw, Visserij en Voedselvoorziening. Goederen waren nog steeds schaars en duur, er was veel zwarte handel. De overheid was druk met de aanpak, toegangswegen naar de steden werden gecontroleerd, mannen met opvallend grote koffers werden uit treinen gehaald en moesten de inhoud ervan tonen.

De Britten begonnen zich terug te trekken uit Indonesië en Nederland ging nu ook dienstplichtigen sturen. De communisten bleven zich ertegen verzetten.
Het kabinet zag de wederopbouw van het land als belangrijkst. De Rotterdamse gemeenteraad ging erin mee en keurde het basisplan voor de wederopbouw goed. Het plan hield een breuk in met het verleden, de vooroorlogse plattegrond speelde geen enkele rol. In de vijf oorlogsjaren waren er 28 duizend woningen verloren gegaan plus duizenden gebouwen als winkels, kantoren, kerken, scholen en uitgaansgelegenheden. Van Witteveens plan was niets terechtgekomen door het bouwverbod in 1942. Het nieuwe basisplan van ir. C. van Traa behelsde het opbouwen van een grotendeels totaal nieuwe binnenstad. Hij plande nog veel minder woningen in dan Witteveen, slechts een kwart van het aantal verwoeste.
Plannen genoeg, maar de herbouw van de binnenstad liet nog jaren op zich wachten, herstel van de havens ging voor en Rotterdam bleef opgescheept met een troosteloos centrum.

In Polen besloten veel Joden het land voorgoed te verlaten. Door een brute moordpartij verloren zij de hoop dat zij er hun gewone leven weer konden oppakken.
De Joodse inwoners van het stadje Kielce waren allen gedeporteerd door de nazi’s. Er keerden er slechts tweehonderd terug, veertien maanden na het einde van de oorlog. De meesten vonden er onderdak in een gezamenlijk woonblok. Een jongetje dat een aantal dagen zoek was, beweerde na terugkomst dat de Joden hem hadden ontvoerd. Hij beschuldigde hen ervan dat zij rituele moorden op baby’s pleegden en de lijkjes in de kelder van hun woonblok bewaarden. Te gek voor woorden. Niet voor de Communistische Politie, het Volksleger en de Geheime Dienst. Zij drongen het woongebouw binnen, doodden 41 van de bewoners en dreven de rest naar buiten, waar een menigte hen aanviel. Er vielen 82 gewonden. Er vielen ook twee doden aan de kant van de politie. De bezittingen van de bewoners werden geplunderd. Een militair gerechtshof veroordeelde kort daarna negen deelnemers aan de pogrom tot de doodstraf en drie kregen een zware gevangenisstraf. 
(wordt vervolgd)
nnn

Geen opmerkingen:

Een reactie posten