Met verder
nog wat bioscoopbezoek zijn de uitspattingen die Anna zich had durven
veroorloven wel zo’n beetje geïnventariseerd.
Ze zag
stomme films van Charlie Chaplin, Laurel en Hardy en later films van Greta
Garbo, Marlene Dietrich, De Jantjes en natuurlijk Op Hoop van Zegen. Over de geluidsfilms
van de Dikke en de Dunne raakte ze samen met mijn vader niet uitgelachen.
 |
| (Wikipedia) |
‘Well, here’s another fine mess you’ve gotten me into.’
En dan
deed Jan het bekende Laurel-krabbeltje, boven op het hoofd, inclusief
bijbehorende grimas van ‘ik weet het verder ook niet.’ Dat krabbeltje paste hij
wel vaker toe, als puber Dirk weer eens met hem overhoop lag bijvoorbeeld.
Al met al
heeft de tijd hen gelijk gegeven, die films zijn nog steeds bijzonder grappig.
De
première van Heijermans’ stuk 'Op Hoop van Zegen' vond plaats in Amsterdam op 24 december van het
jaar 1900. In
dat jaar vonden de Tweede Olympische zomerspelen plaats in Parijs en het dagblad
‘Het Volk’ verscheen. Uitgeverij de
Arbeiderspers werd daartoe opgericht en de hoofdredacteur werd Pieter Jelles Toelstra, de politiek
leider van de SDAP, drie jaar later werd hij na een conflict vervangen door P.L.Tak. Socialistisch, maar ook
vooruitstrevend? Op het gebied van de seksuele moraal waren de socialisten niet
minder kleingeestig dan protestanten en rooms-katholieken.
Toen Jacob Israël de Haan, medewerker van het socialistische Het Volk, het boek ‘Pijpelijntjes’
publiceerde, was de wereld te klein en ontving hij een ontslagbrief van de
hoofdredacteur. Tak had een persoonlijke afkeer van homoseksualiteit en wilde
ook als politicus de confessionelen niet te veel recht van spreken bezorgen.
Zij fulmineerden in die tijd regelmatig tegen wat zij uraniërs noemden,
homoseksuelen. En het verhaal ‘Pijpelijntjes’, dat in de Amsterdamse Pijp
speelde, had een homoseksuele thematiek, was in de ik-vorm geschreven en er
waren bestaande personen in herkenbaar.
De
beklagenswaardige publicist en rechtsgeleerde De Haan werd ook nog eens op
staande voet ontslagen als onderwijzer en kwam geheel zonder inkomen te zitten.
De Haan
was kennelijk een man vol twijfels, want zijn opvattingen doorliepen
verschillende stadia. Hij veranderde van marxist in socialist en van zionist in
anti-zionist. Later werd hij diep religieus. Een maatschappelijk zeer betrokken
man die enkele malen naar tsaristisch Rusland reisde om gevangenissen te
bezoeken met de bedoeling de situatie van politieke gevangenen in ogenschouw te
nemen. Door zijn belangstelling op dat gebied wordt hij wel beschouwd als een
voorloper van Amnesty International.
De Haan vertrok
naar Palestina waarmee hij emplooi kreeg als correspondent van het Algemeen
Handelsblad. De idealist toonde zich voorstander van een staat waar Arabieren en Joden als
gelijken kunnen leven.
Dat kennen
we. De Haan werd in Jeruzalem vermoord.
(wordt vervolgd)
nnn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten