dinsdag 4 augustus 2015

ANNA'S JAREN (86) - Een kort, verwoest leven

Strange Fruit. Toen Billie Holiday kennis maakte met het lied, had zij al bij bekende musici gezongen, onder andere bij Count Basie. Maar dit was iets geheel anders dan wat de nog niet in brede kring bekende zangeres tot dan toe bracht. Een protestsong, op zich al nieuw in die tijd, die zij niet helemaal zag zitten en waarvan de draagwijdte niet meteen tot haar scheen door te dringen. Maar Billie werkte inmiddels in de kersverse uitgaansgelegenheid ‘Café Society’, waar blank en zwart gelijk werden behandeld en zij wilde de eigenaar graag het plezier doen het lied in te studeren. Bij de eerste uitvoering bleef het publiek vooralsnog doodstil na het wegsterven van de laatste noten, totdat iemand voorzichtig begon te applaudisseren en de anderen aarzelend volgden. Vanaf dat moment eiste Barney Josephson, de uitbater van ‘Café Society’, dat Billie het nummer aan het eind van elk optreden zou zingen. De verhalen gaan dat Billie het regelmatig te kwaad kreeg bij de beelden die de tekst oproept.
aarHHaar platenmaatschappij, Columbia, durfde het niet aan een plaat uit te brengen van Strange Fruit, daarvoor moest zij naar een klein label, Commodore. Die eerste versie - er volgden er later nog drie - was een matig verkoopsucces. Toch wordt deze door velen als de mooiste gezien, minder nadrukkelijk gedramatiseerd dan latere.

Billie Holiday zou slechts vierenveertig jaar oud worden na een leven dat een hartverscheurend verhaal oplevert. Een verhaal, dat zij overigens in haar autobiografie ‘Lady Sings the Blues’ nog eens flink aandikte. Die autobiografie stond daarbij vol onwaarheden terwijl ware, vaak smeuïge, gebeurtenissen door betrokkenen onder dreiging met gerechtelijke procedures juist waren geschrapt. Het heeft wel geholpen de mythe rond Billie in stand te houden, doordat er steeds weer in publicaties naar de werkelijkheid werd gezocht. Haar ouders scheidden in elk geval al snel en Billie moest haar heil zoeken bij een nicht en een overgrootmoeder, die nog slavin was geweest. Op haar tiende werd zij verkracht door een volwassen man en op haar twaalfde nog weer eens. De eerste dader kreeg vijf jaar en het slachtoffer werd ook veroordeeld, zo ging dat toen. Niet dat het heden ten dage overal zoveel beter is, trouwens. Billie moest naar een katholiek opvoedingsgesticht waar een afschuwelijk regime heerste. Billies moeder wist haar eruit te krijgen met behulp van een advocaat.
Later werd Billy dienstmeid bij een blank echtpaar maar zij kwam uiteindelijk terecht in een bordeel en vervolgens wegens illegale hoererij weer voor de rechter, die haar liet tewerkstellen in een ziekenhuis. Hier reageerde zij dermate agressief op de avances van een lesbische cheffin, dat zij werd veroordeeld tot vier maanden gevangenisstraf.
Weer op vrije voeten ging zij met haar moeder samenwonen in Brooklyn en begon zij de kroegen af te lopen om iets te verdienen met zingen. Een begin van een carrière en een leven waarin drugsgebruik centraal stond en waarin zij relaties had met mannen die haar uitbuitten, bestalen en mishandelden.

  
Met zo’n door mannen, drugs en drank verwoest leven sta je niet maar zo’n beetje een liedje te zingen voor je geld. En dat gold voor Billie dan ook in sterke mate, zij deed geen enkele concessie aan het publiek, vloog wie haar treiterde naar de keel, vocht met haar werkgevers en als het publiek in de zaal haar niet de gewenste aandacht gaf, draaide zij zich om en tilde zij haar jurk op om haar blote kont te tonen. Een aspect dat weliswaar ontbrak toen Ruth Jacott  in 2008 zo voortreffelijk de titelrol speelde in de musical Billie Holiday.
(wordt vervolgd)

nnn

Geen opmerkingen:

Een reactie posten