Hitler had
inmiddels een groot deel van Europa bezet en dat was hem nog lang niet genoeg,
het westelijk deel van de Sovjet-Unie tot aan de Oeral moest ook tot het Duitse
imperium gaan behoren. Ook Mussert had zijn volgelingen en de rest van
Nederland opgeroepen zij aan zij met Duitsland tegen het ‘goddeloze
bolsjewisme’ ten strijde te trekken.
‘De wereld
zal haar adem inhouden’, had Hitler gezegd toen op 22 juni 1941 de moffen operatie
‘Barbarossa’ begonnen. Met ruim drieënhalf miljoen man werd de aanval geopend
op de Russen, die totaal werden verrast door het enorme offensief. Er werden al
meteen twaalfhonderd Russische vliegtuigen uitgeschakeld en in korte tijd volgde
nog eens zo’n negentig procent van de Russische tanks. Goebbels huldigde Hitler
als de ‘geniaalste veldheer aller tijden’ en bestookte het Duitse volk via de
radio telkens weer met extra berichten over de Duitse successen. Vaak waren die
voor velen aanleiding om de vlag uit te hangen. Hoewel dat nu ook weer niet zo
spontaan was, want wie daar structureel niet aan meedeed, moest op zijn tellen
passen.
 |
In de
Russische modder
(Foto:
Wikipedia)
|
Nog geen
maand later was het Rode Leger min of meer gehalveerd. Stalin had Hitler altijd
als een bondgenoot gezien en weigerde te geloven dat Hitler ooit zou aanvallen.
Hij geloofde zijn eigen veiligheidsdiensten niet en zag de informatie van de
geallieerden als propaganda. Een Duitse soldaat die een dag voor de aanval
overliep om te waarschuwen, liet hij doodschieten.
Toch zou
operatie ‘Barbarossa’ uiteindelijk mislukken en Moskou niet worden bereikt.
In Rieka’s
opvatting was er dus ‘niets veranderlijker dan een mens’. En omstreeks de tijd
van het bloedigste conflict aller tijden dat ‘Barbarossa’ heette, kreeg zij
weer eens het gelijk aan haar zijde. In Rotterdam verbaasde menigeen zich erover
hoe een man had kunnen veranderen. Een man die zich ooit, in de jaren voor de
oorlog, als fervent communist had gemanifesteerd maar nu fanatiek NSB-raadslid was. De
opportunist, die het bestond om burgemeester en wethouders de schuld te geven
van het bombardement op Rotterdam. Hij, Gerrit
van Burink, bleef maar doorgaan met zijn beschuldigingen en wist
uiteindelijk meer aanhangers van het nationaalsocialisme op zijn hand te
krijgen. Zij zagen met hem burgemeester Oud als vertegenwoordiger van de oude
orde. Met veertien van die fijne jongens drong hij Ouds werkkamer in het
Stadhuis binnen om hem in de boeien te slaan.
Het bleek
een misrekening. De Duitsers hielden niet zo van initiatieven van NSB’ers en keurden
Burinks actie af. Het pakte wel even anders uit dan hij had verwacht. Hij was
het zelf die – en met hem zijn handlangers – een maand naar een strafkamp werd
gestuurd, waar de heren het overigens lang niet slecht hadden want zij werden
er door de kampleiding als eregevangenen behandeld.
Daarop
hoefde het grote aantal communisten dat kort daarna in Nederland werd gearresteerd
in elk geval niet te rekenen. En een groot risico op arrestatie liepen
vervolgens ook de leiders van politieke partijen en studentenorganisaties, want
die werden verboden.
Omstreeks
die tijd waren er opnieuw angstige momenten voor zowel de Rotterdammers op de
rechter Maasoever als voor de bewoners van Katendrecht en de Afrikaanderbuurt,
want er was weer een luchtaanval op Rotterdam. Nu door de Britten die met 36
bommenwerpers het havengebied bombardeerden. Vier schepen en een in aanbouw
zijnde kanonneerboot werden tot zinken gebracht. Vijf schepen werden
beschadigd, evenals een aantal haveninstallaties. Missers en afzwaaiers doodden
honderd burgers.
‘Pissebed
gaat en kakkebed komt’, zei Rieka erover toen iedereen weer wat op adem was.
De Britten
verloren vier toestellen, waarvan er één midden in Rotterdam een noodlanding
wist te maken. De bemanning werd krijgsgevangen gemaakt, de bemanningen van de
andere drie toestellen kwamen om.
September
1941. Jacobus Lambertus Lentz, de volijverige man van de Rijksinspectie van het
Bevolkingsregister, was klaar met tellen en liet de Duitsers weten dat er in
Nederland zo’n 140.000 ‘voljoden’ waren. Voor wie toch al fout zat kon zo’n weerzinwekkend
germanisme er ook nog wel bij.
Een maand
later vroeg en kreeg Oud toestemming om zijn functie neer te leggen. Hij zag er
de zin niet meer van in om naar het pijpen van de nazi’s te dansen. De
Rotterdamse politie was gereorganiseerd naar Duits model en een behoorlijk
aantal agenten had de pro-Duitse instelling van NSB-hoofdcommissaris Roszbach overgenomen. Oud werd vervangen
door een lid van de NSB, F.E. Müller.
Niettegenstaande, of misschien ook wel dankzij, diens verkeerde opstelling wist
deze gematigde man veel goeds te doen voor de Rotterdammers en niet zelden het
beleid van de Duitsers af te zwakken. Maar ja, de gemeenteraad werd net als in
de rest van Nederland mooi wel afgeschaft en Müller was en bleef een NSB’er.
Omdat hij ook nog eens trots in uniform tijdens een grote bijeenkomst in de
Rivièrahal werd geïnstalleerd als districtsleider van de NSB, hoefde hij niet
op al te veel sympathie van de bevolking te rekenen.
(wordt
vervolgd)
nnn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten