zondag 19 februari 2017

ANNA'S JAREN (197) - Stengun Walk

De Genbakukoepel is een van 
de weinige gebouwen die 
overeind bleven in Hiroshima. 
Het gebouw kwam als monument 
op de Werelderfgoedlijst 
van UNESCO.
(Foto: Wikipedia)
Die morgen leek er aanvankelijk niets te gebeuren. De bom was onderweg vanaf een hoogte van ruim negen kilometer. Pas op vijfhonderd meter boven de grond deed hij zijn werk. Driehonderd meter slechts van zijn doelwit. Een verblindende lichtflits. Het vliegtuig schudde door de drukgolf. Er kwam een tweede drukgolf. De lucht kreeg een smerige, donkergele kleur. Een reusachtige paddenstoelvormige wolk steeg op. Overal brak brand uit. Gebouwen en mensen smolten weg binnen een straal van een kilometer. Binnen dat gebied was de omgevingstemperatuur op slag bijna drieduizend graden. Daarbuiten verwoestte een drukgolf nog eens alles en iedereen. Verderop werd overlevenden de kleding van het lijf gerukt. Daarna kwam de straling. Ongeveer zeventigduizend mensen stierven vrijwel direct, zowat het dubbele kwam er later bij.

De Japanners maakten geen aanstalten de eisen van ‘Potsdam’ te accepteren.

Twee dagen later verklaarde de Sovjet-Unie de oorlog aan Japan en rukte Mantsjoerije binnen. De Japanse keizer zei daarop het noodzakelijk te achten ‘om ons te beraden en te besluiten de oorlog ten einde te brengen.’
Die middag viel een tweede atoombom, ‘Fat man’. Op de havenstad Nagasaki. Deze doodde direct al zo’n 50 duizend mensen.

In Berlijn vergaderden artsen. Urenlang. Achter gesloten deuren. Uit hun rapporten bleek dat de helft van de Berlijnse vrouwen was verkracht. Velen waren zwanger geraakt. Het Wetboek van Strafrecht stond geen abortus toe. De paragraaf, die inhoudt dat helpende arts en patiënt worden bestraft, was nog steeds van kracht. Er was geen wetgevende macht die er verandering in kon brengen. Tien procent van de vrouwen was opgezadeld met een geslachtsziekte. Er was geen penicilline beschikbaar. Wachtkamers vulden zich met wanhopige vrouwen, die zich afvroegen of zij een Rusje moesten baren, ziek zouden blijven, of sterven.

In Nederland begon Het Militair Gezag na enkele maanden enige verantwoordelijkheden af te staan aan de nieuwe regering van Schermerhorn en Drees.
De terugkeer naar het normale leven was moeilijk. Mensen waren uit het maatschappelijke leven gestoten. De plaatsen waaruit ze waren verjaagd, wilden ze weer innemen. Dat was niet altijd eenvoudig en zeker niet wanneer de handelingen die door de bezetters waren verricht, administratief vastlagen. Geroofde ondernemingen waren volgens de maatstaven van de vijand gekocht. Voor de oorspronkelijke eigenaar was het niet eenvoudig zijn bezit terug te krijgen.
Menigeen stortte zich meer nog dan voor de oorlog op zijn taak, vol vertrouwen en vol energie. En vol illusies. Uit de puinhopen moest een betere maatschappij worden opgebouwd. Van deze catastrofe zou toch eindelijk wel wat zijn geleerd.
De Stichting 1940-1945 werd opnieuw opgericht, regelde dat weduwen en hun gezinnen werden bijgestaan en organiseerde activiteiten voor deze doelgroep. Het zou nog tot 1947 gaan duren dat de stichting werd belast met de uitvoering van de Wet Buitengewoon Pensioen 1940-1945.

Ineens was die fiets er weer, die fiets van Jan, met leren zadel en krulveer. Het was voor de oud-rijwielhersteller een koud kunstje geweest om hem te demonteren en de onderdelen te verstoppen. Waar, dat bleef de vraag. Er was meteen ook weer een radio, die bekend voorkwam en snel zou worden vervangen door een modernere. Jillis’ banjo kwam weer voor de dag en daaraan gingen wij veel plezier beleven. Er was weer een sterke behoefte aan amusementsmuziek. Rieka’s broers Wim en Freek bouwden zelf gitaren. Dat ging hen beter af dan erop spelen, want ze waren in een mum van tijd verkocht.
Het in Londen begonnen American Forces Network zond nu uit in Frankfurt en München, waardoor niet alleen de Amerikaanse zone in Duitsland breed werd bestreken. Ook daarbuiten maakten velen kennis met Amerikaanse popmuziek, jazz, blues, country. De liedjes die vlak na de bevrijding werden gezongen raakten dan ook snel in de vergetelheid, de Stengun Walk  en Trees heeft een Canadees.  De  Stengun Walk  was een ode aan de Rotterdamse dansschoolhouder Pierre Zom, die bij de ondergrondse zat. Tijdens het tijdperk van de avondklok kon er op zondagmiddagen bij hem worden gedanst, met pianobegeleiding van Leo Frederiks. In de dansschool waren wapens van het verzet verstopt. Na de bevrijding schreef Daan Hooykaas er een liedje over, maakte Leo Frederiks er muziek bij en Pierre Zom een dans.

Oorlogstijd,
Narigheid.
Stil verzet,
Opgelet!
Vliegend over stad en dorpen,
Wapens uit geworpen.
‘Dropping ploeg’,
Kreeg genoeg.
Holland vrij!
Ieder blij.
En heel het Nederlandsche volk,
Danst nu de ‘Sten-gun walk’. 

Er kwamen meer bevrijdingsliedjes, die over het algemeen niet veel beter waren, en net zo kort leefden. Er stond ook niet veel op de plaat door materiaalschaarste. Trees was bovendien een ergernis voor vrouwen die werden geconfronteerd met de gevolgen van de liefde voor hun Canadees. Op de radio klonken weer Engelse melodieën en naar de werken van Joodse componisten mocht weer worden geluisterd. Albert Milhado, die in het begin van de oorlog naar Londen wist te vluchten en bij de Nederlandse sectie van de BBC werkte, bleef in Engeland. Hij verzorgde een wekelijkse radiorubriek voor de AVRO, Gesproken brief uit Londen. Altijd even luisteren. De regering in ballingschap had besloten dat er een orkest moest komen dat de mensen weer snel de verboden muziekgenres kon brengen. Dat kwam er, het Metropole Orkest  onder leiding van Dolf van der Linden.

➧ In de 35 jaar dat Van der Linden er  de scepter over zwaait, groeit het orkest uit tot een van de belangrijkste in Europa. Grootheden treden erbij op, zoals Dizzy Gillespie, Stan Getz en Ella Fitzgerald. Tot op de dag van vandaag weet het orkest de formule van jazz en amusementsmuziek op hoog niveau vol te houden evenals het samenspel met populaire muzikale grootheden. Later starten de Ramblers  ook weer. De AVRO komt met The Skymasters, onder leiding van Pi Scheffer. Boy Edgar besteedt veel tijd aan de jazz, toert door België en maakt arrangementen voor Metropole Orkest en Skymasters. Hij werkt daarbij als arts-assistent in enkele ziekenhuizen.
(wordt vervolgd)

nnn

Geen opmerkingen:

Een reactie posten