 |
| (Afbeelding: Wikipedia) |
In Europa heerste
de winter. In Duitsland werden de Amerikaanse en Britse bezettingszones
samengevoegd. In Nederland ging de werkweek naar vijfenveertig uur. Er werd nog
steeds op zaterdag gewerkt en naar school gegaan. Een ontploffing op het
terrein van de kruitfabriek in Muiden kostte zeventien mensen het leven en de
schade aan het stadje was groot.
In
Denemarken stortte een KLM-toestel neer, alle inzittenden kwamen om het leven,
onder wie de Zweedse erfprins Gustaaf Adolf en de Amerikaanse operazangeres
Grace Moore.
Op Celebes
besloten Nederlandse officieren dat er met harde hand moest worden opgetreden.
Er werden vijfentwintig terreurverdachten uit de gevangenis gehaald en
doodgeschoten. De lichamen verdwenen in een massagraf. Er volgden nog meer
acties waarbij tientallen doden vielen. Gevangengenomen adellijke leiders
werden op zee geliquideerd omdat volgens inlands gebruik hun bloed niet over de
aarde mocht vloeien. Het verzet gaf geen krimp en de executies gingen door,
dorpen werden uitgekamd.
Minister-president
Beel werd al snel op de hoogte gebracht, hij ondernam geen actie. Landvoogd Van
Mook schreef dat er zo snel mogelijk een eind moest komen aan de zuiveringen die
volgens hem verwant waren aan Duitse en Japanse methoden. Het duurde nog een
maand tot er een order kwam om te stoppen. De verantwoordelijke officieren zijn
nooit berecht.
Op Soestdijk
werd een meisje geboren dat aan één oog blind was en aan het andere
slechtziend. Juliana was tijdens de zwangerschap besmet geraakt met rubella,
rode hond. In de eerste drie maanden van de zwangerschap kan dat leiden tot
ernstige afwijkingen bij het kind. Het ging nog maanden duren totdat officieel
werd bekendgemaakt wat er mis was met prinses Marijke.
De
vorstperiode in Nederland duurde tot begin maart, onderbroken door twee
periodes van dooi. In de tweede dooiperiode liep de temperatuur op tot ruim
zeventien graden, gemeten in Maastricht. Een warmterecord, waarna het weer keihard
ging vriezen.
In
februari werd de negende Elfstedentocht verreden. Een ramptocht op slecht ijs
met een groot aantal valpartijen. Een veldhospitaal moest de gewonden opvangen.
Na veel geharrewar werden de eerste vier gediskwalificeerd. Zij hadden kortere
routes gereden en er was zelfs een taxi genomen. Zes weken later werd nummer
vijf, Jan van der Hoorn, als winnaar aangewezen. Hij had de barre tocht in
sneeuwbuien en felle oostenwind uitgereden op schaatsen die onder
voetbalschoenen waren gebonden.
Daarna
kwam er veel sneeuw, raakten het wegverkeer ontwricht en een aantal dorpen in
het noorden en het oosten dagenlang geïsoleerd. Rivieren en het IJsselmeer
vroren dicht en de binnenscheepvaart kwam stil te liggen. Op de Waddenzee
reikten ijsbergen tot een hoogte van zes meter. In de Maashaven sprong ik samen
met andere kinderen uit de Afrikaanderwijk van ijsschots naar ijsschots.
In Berlijn
vroor het 32 graden en Engeland meldde de koudste winter sinds 1894. In heel
Europa liep de kolenvoorziening vast. In Duitsland ontstonden voedseltekorten
en in de gebombardeerde steden werd honger geleden. Nu hadden de Duitsers hun
‘Hungerwinter’ en die kostte honderdduizenden het leven.
Kolen,
textiel en voedingsmiddelen waren nog steeds op de bon. Kou, armoe en verdriet.
Opoe-om-de hoek kwam te overlijden. Haar in de hongerwinter begonnen aftakeling
had zich in rap tempo versneld en de koude winter deed er nog een schepje
bovenop. Zij was compleet op. Opa Frits’ wereldje werd meteen kleiner, hij kon
het huishouden niet aan en verhuisde naar de voorkamer van de
voor-tussen-achter woning. Freek en zijn vrouw Martha betrokken de tussen- en
achterkamer en namen de verzorging van Frits op zich. Tot nog toe had het
getrouwde stel apart geleefd bij gebrek aan woonruimte, Martha bij haar ouders
en Freek de meeste tijd op zee. Hij nam afscheid van zijn schip en ging in de
horeca. Voordat zijn schip Rotterdam verliet nam Freek mij mee aan boord en,
zich niets aantrekkend van de afkeurende blikken van voormalige superieuren, liet
hij mij vol trots de boot van onder tot boven bekijken, alles tot in details
uitleggend. Dat een kind meenemen aan boord niet was toegestaan weerhield Freek
er niet van mij een nieuwe ervaring te bezorgen.
De Amerikaanse
president beloofde hulp aan alle landen die zich door de communistische expansie
bedreigd voelden, de Truman Doctrine. In de Amerikaanse visie waren er vanaf nu
twee werelden, de vrije en de communistische, de Eerste Wereld en de Tweede
Wereld. Voormalige bondgenoten kwamen tegenover elkaar te staan. De Amerikaanse
journalist Walter Lipmann publiceerde een artikel onder de titel The Cold War. Een term, die al eerder was
gebruikt door de Amerikaanse financier en presidentiële adviseur Bernard
Baruch. De Sovjetleiders wisten gedurende een korte periode de indruk te wekken
te willen samenwerken maar dat was nu echt wel over. De ministers van Buitenlandse
Zaken van de Grote Vier (SU, VS, GB en Frankrijk) waren voor het laatst
bijeengekomen in Moskou, zonder resultaat. De Koude Oorlog was definitief.
(wordt
vervolgd)
nnn
Geen opmerkingen:
Een reactie posten